Nuôi con bằng sữa mẹ ngày càng được xã hội chú trọng và được các mẹ lựa chọn. Sữa mẹ giúp cung cấp kháng thể, dưỡng chất cho bé và là sợi dây kết nối tình mẫu tử thiêng liêng. Mẹ nào cũng mong mỏi sữa sẽ dồi dào, sánh đặc, thơm ngon cho con. Tuy nhiên, có những thực phẩm, lối sống có thể khiến mẹ giảm sữa, mất sữa sau sinh mà mẹ cần lưu ý.
Đồ ăn, thức uống có thể gây ít sữa, mất sữa
Chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn tới khả năng tiết sữa và chất lượng nguồn sữa mẹ. Để có đủ sữa cho con bú và giúp bé phát triển toàn diện, các bà mẹ nên tránh những thực phẩm và đồ uống sau:
- Lá lốt: Là một trong những thức ăn làm mất sữa mẹ hàng đầu. Chỉ 1 – 2 miếng nhỏ lá lốt có thể khiến phụ nữ không còn sữa cho con bú
- Măng: Có chứa chất HCN gây độc hại cho cơ thể người. Độc tố này tuy dễ dàng hòa tan trong nước, bay hơi ở nhiệt độ cao khi chế biến nhưng để tốt cho con, tránh nguy cơ mất sữa thì các bà mẹ không nên ăn măng tươi;
- Rau bắp cải: Tuy rau bắp cải là loại thực phẩm lành mạnh và có nhiều dưỡng chất nhưng các bà mẹ cho con bú không nên ăn nhiều vì nó có thể dẫn đến tình trạng mất sữa.
- Rau mùi tây: Là loại rau thơm có thể gây mất sữa và làm giảm khả năng tiết sữa. Vì vậy, trong quá trình chế biến thức ăn cho bà mẹ nuôi con bú, không nên cho rau mùi tây vào đồ ăn để tránh gây ảnh hưởng tới nguồn sữa mẹ;
- Rau bạc hà: Một lượng nhỏ lá bạc hà có thể không gây ảnh hưởng nhưng nếu thường xuyên ăn những thực phẩm có thành phần chiết xuất từ lá bạc hà như kẹo bạc hà, trà bạc hà, thuốc ho tinh dầu bạc hà,… thì có thể làm giảm lượng sữa một cách rõ rệt, thậm chí gây mất sữa;
- Thực phẩm cay nóng và tỏi: Người mẹ đang cho con bú nếu ăn thức ăn cay nóng thì em bé có thể quấy khóc nhiều hơn hoặc bị tiêu chảy, nổi mẩn… Do các thành phần có trong thực phẩm cay như ớt có thể gây kích ứng ở trẻ sơ sinh. Tỏi là loại gia vị cay và có mùi hăng khó chịu, có thể gây mùi trong sữa và khiến bé không muốn bú mẹ.
- Mì tôm: Với loại mì tôm có thành phần là lúa mạch thì có thể gây mất sữa. Trường hợp người mẹ ăn loại mì không có thành phần lúa mạch thì việc ăn quá nhiều mì tôm sẽ gây thiếu dinh dưỡng, dẫn tới mất sữa.
- Trà và cafe: Là 2 loại đồ uống có chứa caffeine mà các mẹ không nên sử dụng. Vì lạm dụng đồ uống có chứa caffeine có thể khiến cơ thể bị mất nước, gây ảnh hưởng tới lượng sữa mẹ được tiết ra hoặc giảm chất lượng của sữa mẹ. Bên cạnh đó, em bé cũng có thể hấp thụ một lượng caffeine từ việc bú sữa mẹ, gây rối loạn giấc ngủ và quấy khóc;
- Rượu, bia: Làm ức chế khả năng tiết sữa, thậm chí gây mất sữa. Ngoài ra, rượu còn có thể đi vào sữa, khiến bé có nguy cơ bị chậm phát triển.
Các nguyên nhân khác gây mất sữa
- Sử dụng thuốc: Những phụ nữ đang trong thời gian cho con bú cần dùng thuốc chữa bệnh thì phải lưu ý tới thành phần có trong thuốc. Một số loại thuốc điều trị dị ứng, thuốc thông mũi, thuốc lợi tiểu,… có thành phần là Pseudoephedrine có thể gây ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng sữa mẹ, đồng thời làm giảm khả năng tiết sữa.
- Băng huyết sau sinh: Có thể gây ảnh hưởng tới thời điểm sữa về và lượng sữa mẹ tiết ra.
- Suy giáp hoặc tuyến giáp hoạt động kém: Có thể cản trở tới việc sản xuất sữa. Vì tuyến giáp giúp điều hòa 2 hormone prolactin và oxytocin liên quan tới việc cho con bú, nên nếu nhận thấy không đủ sữa cho con bú thì người mẹ nên đi kiểm tra tuyến giáp.
- Sử dụng thuốc ngừa thai: Một số phương pháp ngừa thai bằng nội tiết tố, đặc biệt là các loại thuốc có chứa estrogen có thể làm giảm lượng sữa mẹ tiết ra.
- Chất độc môi trường: Môi trường xung quanh có thể ảnh hưởng tới lượng sữa mẹ tiết ra. Môi trường nhiều chất độc cũng có thể làm giảm lượng sữa hoặc mất sữa;
- Vấn đề sinh sản tiềm ẩn: Những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có mô vú kém phát triển, làm thiếu hụt lượng sữa mẹ cho bé bú.
- Quay trở lại làm việc: Với những bà mẹ quay lại làm việc sau thời gian nghỉ thai sản, thông thường lượng sữa tiết ra sẽ giảm dần. Nguyên nhân do sữa mẹ được sản xuất trên cơ sở cung – cầu, khi không cho bé bú thường xuyên như thời điểm ở nhà chăm con thì lượng sữa sẽ ít đi. Ngoài ra, sự căng thẳng gia tăng khi làm việc trở lại cũng làm ảnh hưởng tới nguồn sữa mẹ.
- Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khá như do căng thẳng tâm lý, thiếu máu, mang thai lần nữa, hút thuốc lá…
Phòng tránh nguy cơ ít sữa, mất sữa sau sinh
Theo quan niệm Phương Tây, việc kiêng cữ về chế độ ăn uống sau sinh không quá khắt khe, miễn là đủ sức khoẻ để tạo sữa cho con. Nhưng quan niệm truyền thống Á Đông, một số thực phẩm đồ uống có thể làm giảm số lượng, chất lượng sữa, đặc biệt ở những mẹ thể trạng yếu, mất cân bằng âm dương, quá nhiệt hoặc quá hàn.
Vì vậy, để phòng tránh các nguy cơ ít sữa, mất sữa sau sinh mẹ cần lưu ý:
- Tránh ăn những đồ ăn, thức uống có nguy cơ làm mất sữa mẹ như đã liệt kê ở trên.
- Nên sử dụng chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, giàu chất đạm, Protein cho mẹ và bé, tăng cường canxi, bổ sung rau xanh, trái cây. Đồng thời, để đảm bảo đủ nước cho cơ thể mẹ và đủ sữa cho con, mẹ cần uống 2 lít nước mỗi ngày.
- Cho con bú hoặc hút sữa thường xuyên hơn để kích thích sữa mẹ về nhiều hơn
- Chú ý chăm sóc bản thân, thư giãn, giảm căng thẳng, tạo tâm trạng thoải mái, hạnh phúc để sữa về nhiều.
- Mẹ có thể sử dụng thêm các sản phẩm lợi sữa, giúp mẹ tăng số lượng, chất lượng sữa mẹ và thư giãn, thoải mái tinh thần để tạo ra Dòng sữa mát lành, hạnh phúc cho con.
Điển hình phải kể đến Viên lợi sữa Yoke là sản phẩm Duy nhất chứa Lactium và bộ ba thảo dược lợi sữa hàng đầu (Cỏ cà ri, kế sữa, thiên môn chùm) giúp tăng vượt trội số lượng và chất lượng sữa mẹ. Đồng thời, giúp mẹ thư giãn, giảm căng thẳng, ngủ ngon để tạo ra Dòng sữa mát lành, hạnh phúc cho con.
Dược sỹ Yến Anh tốt nghiệp bằng Giỏi Đại học Dược Hà Nội. Cô đã có 5 năm tư vấn chuyên sâu về chăm sóc sức khỏe mẹ & bé.